اگر تصور کنیم که تنها راه مستحکم‌کردن سیاست‌های داخلی کشور گره زدن با سیاست خارجی است، اشتباه است؛ البته این ارتباط بی‌تاثیر نیست و آثار مثبت و منفی دارد.

[more]

اقتصاد ایران در سال های گذشته با مشکلات متعددی مواجه بوده است که هر یک از کارشناسان اقتصادی دلیلی را برای این مسئله یادآور می شوند. اما در انتخابات گذشته برخی نامزدهای اقتصادی با گره زدن مشکلات اقتصادی به بی تدبیری های گذشته به دنبال جمع کردن آراء مردم بودند.
 
پس از روی کارآمدن دولت تدبیر، به یکباره علت همه مشکلات اقتصادی کشور، تحریم ها معرفی شدند. گرده زده شدن بیش از حد مسائل اقتصادی به دیپلماسی کشور در تعامل با کشورهای غربی خصوصاً ایالات متحده-که قطعا بی ارتباط نبوده و تأثیرات متقابل زیادی هم دارند- یک تاکتیک جهت غافل شدن از ساخت درونی اقتصاد کشور بوده است.
 
استحکام ساخت درونی قدرت اقتصادی کشور موضوعی است که در یک سال گذشته مقام معظم رهبری بر آن تاکید ویژه ای داشته و تحقق اهداف نظام را تنها با تکیه بر ظرفیت ها و توانمندی های داخلی و در عین حال برخورد خردمندانه و حکیمانه با دنیا می دانند.
 
رهبر معظم انقلاب در مراسم تنفیذ رئیس جمهور یازدهم تلاش برای استحکام ساخت و اقتدار درونی کشور را درس بزرگ فشارهای اقتصادی دشمنان برشمردند و تأکید کردند: "باید هرچه می توانیم خود را در داخل مقتدر کنیم و دل به بیرون نبندیم؛ چرا که هر کس به بیرون دل ببندد وقتی با فشارها مواجه می شود خلع سلاح خواهد شد."
 
از دیگر سو، حل عالمانه و خردمندانه مشکلات اقتصادی و اثبات کارآمدی نظام اسلامی در اداره جامعه نقش مهمی در تحکیم مولفه های ساخت درونی قدرت چه در کوتاه مدت و چه در بلند مدت دارد.
 
در کوتاه مدت رسیدگی به مشکلات اقتصادی پاسخگویی به مطالبات عمومی است. تحلیل رای رئیس جمهور منتخب نشان می دهد که حل مشکلات اقتصادی یکی از پایه ای ترین دلایل رای ملت به وی بوده است. مردم می خواهند تغییراتی فوری و اساسی در معیشت و زندگی روزمره خود احساس کنند. این پاسخگویی مولد اعتماد و سرمایه های اجتماعی برای دولت و نظام است و می تواند نقش بسزایی در استحکام ساخت درونی قدرت داشته باشد.
 
در بلند مدت نیز تقویت بنیه اقتصادی، تحکیم زیرساخت ها، افزایش رشد اقتصادی کشور به طور مستقیمی با اقتدار ملی ارتباط دارد. توانمندی اقتصادی ضمن برقراری موازنه با دنیای پیرامون امکان تعاملات استراتژیک را فراهم می کند و مانع سوء استفاده دشمن از اهرم های اقتصادی در تهدید ملت ایران می گردد.
 
اما مروری بر چندماهی که از کار دولت یازدهم می گذرد، نشان می دهد این دولت برنامه ای برای استحکام ساخت درونی قدرت اقتصادی در کشور نداشته و بیشتر به دنبال آن است تا مشکلات اقتصادی را به گردن تحریم ها بیندازد و مذاکره با غرب را تنها راه برون رفت از وضعیت فعلی می داند. اگر تصور کنیم که تنها راه مستحکم‌کردن سیاست‌های داخلی کشور گره زدن با سیاست خارجی است، اشتباه است؛ البته این ارتباط بی‌تاثیر نیست و آثار مثبت و منفی دارد.
 
تأکید رهبر معظم انقلاب بر حل مشکلات کشور به پشتوانه تقویت ساختار درونی نظام، در کنار اعلام بدبینی ایشان نسبت به غرب و رد کردن این موضوع که ارتباط با غرب مشکلات ما را حل می‌کند، صورت می‌پذیرد. یعنی همزمان با اعلام بدبینی و بی‌اعتمادی به غرب و عهدشکن دانستن آنها راهی جایگزین را معرفی می‌کنند؛ راهی که با بررسی آن می‌توان اذعان داشت که برگ برنده ایران در تعامل با غرب می‌تواند همین تقویت ساختار درونی نظام باشد.
 
از دیدگاه مقام معظم رهبری پایه اصلی حرکت کشور به سوی وضع مطلوب و توفیق در حل مشکلات کشور بیش از آنکه بر استفاده از ظرفیت ها و امکانات خارجی مبتنی باشد، بر انسجام و استحکام درونی و تمرکز انرژی در داخل کشور بنا نهاده شده است و حتی از منظری، شرط توفیق در استفاده از امکانات و راهکارهای خارجی نیز به میزان انسجام و استحکام درونی کشور بستگی دارد. ایشان، عناصر این استحکام را دو دسته عناصر می دانند؛ عناصر همیشگی و عناصر فصلی. از جمله عناصر همیشگی بایستی به عزم راسخ مسئولان و مردم برای حل معضلات کشور اشاره کرد و عناصر فصلی یعنی آنچه که در حال حاضر برای کشور در اولویت قرار دارند، عبارتند از علم و اقتصاد.
 
چه باید کرد؟
 
تلاش برای خروج از مدار وابستگی به نفت: وجود منابع خدادادی نفت و گاز از یک سو و ضعف سایر بخش های مولد اقتصادی کشور از سوی دیگر، باعث شده است که کشور از توجه به ساخت درونی غافل شده و پرداخت به آن را مورد کم توجهی قرار دهد. از این رو، اقدام برای تقویت انسجام و ساخت درونی قدرت به کندی پیش رفته و دولت ها به دلیل وجود این منابع به ساخت درونی اقتصاد بی توجه شده اند.
 
تشویق مردم و بخش خصوصی به سرمایه گذاری در اقتصاد کشور: برای تقویت ساخت درونی کشور لازم است تا همه بخش ها به ایفای نقش خود در این راستا بپردازند. بخش خصوصی وظیفه دارد که سرمایه خود را در داخل کشور به کار گیری کند و مردم می بایست با پرداخت مالیات و همچنین با پس انداز سرمایه های هرچند اندک خود در بازارهایی مانند بورس اوراق بهادار و نه ورود به بخش غیر حقیقی اقتصاد، زمینه ساز رونق گرفتن فعالیت های مولد اقتصادی در کشور باشند.
 
در پایان باید گفت، ساخت درونی نظام، برگ برنده مذاکرات و مناسبات دیپلماتیک کشور بوده و غرب عهدشکن با تحریم ها راه به جایی نخواهد برد. با عدم وابستگی اقتصاد ملی به درآمدهای نفتی، اتکای صنعت کشور به فناوری داخلی، تولید علم بومی توسط دانشمندان و دانشگاهیان کشور، خودکفایی در تأمین دارو و نهاده های اساسی تولید؛ نه تنها برای تأمین نیازها چشم به غرب نخواهیم داشت بلکه دیگر اهرم تحریم نخواهد کرد و هیچ قدرتی توان زورگویی به ایران و ایرانی را نخواهد داشت. 
 
به نظر می رسد عزم راسخی در دستگاه های اجرایی و مسئولین دولت یازدهم در جهت بهبود شرایط اقتصادی با تکیه بر افزایش قدرت داخلی و ایجاد یک اقتصاد مقاومتی، آنچنان که نیاز امروز است، وجود ندارد و متاسفانه برای پیشرفت کشور عمده نگاه به خارج از کشور است.

علی رضایی

منبع: جهان نیوز